Progi (klasy) podatkowe w Niemczech

System podatkowy w Niemczech jest zupełnie inny niż w Polsce. Osoby, które po raz pierwszy rozliczają się z podatków za zachodnią granicą, mogą być zdziwieni tym, na jakich zasadach zostaną im one naliczone, bowiem w Niemczech na wysokość podatków wpływa stan cywilny podatnika. To na jego podstawie fiskus przedziela do odpowiedniej klasy podatkowej, a sama klasa podatków mówi o tym, jakiej wysokości podatki należy odprowadzać. Brzmi skomplikowanie? A to dopiero początek. Klas podatkowych w Niemczech jest 6, jednak  w ich obrębie występuje kilka kombinacji. Nie ma się jednak co martwić, do klasy podatkowej nie przypasuje się samodzielnie. Kwalifikacja następie automatycznie. Zobacz, jakie są klasy podatkowe w Niemczech, sprawdź, do jakiej należysz i jak się do niej zapisać.

Jak zapisać się do klasy podatkowej w Niemczech?

Zapis do klasy podatkowej w Niemczech następuje automatycznie przy zameldowaniu. Obowiązek meldunkowy dotyczy natomiast każdego, kto przebywa na terenie Niemiec powyższej 3 miesięcy, podejmuje pracę, staż lub studia. Meldunku dokonuje się w urzędzie meldunkowym. Aby to zrobić, należy posiadać umowę najmu lokalu mieszkalnego lub być  jego właścicielem. W przypadku pierwszej opcji obowiązkowym dokumentem jest również posiadanie potwierdzenia od wynajmującego. W trakcie wypełniania formularza z prośbą o meldunek należy określić czy mieszka się samemu czy ze współmałżonkiem lub dzieckiem. Jeśli meldunku dokonuje się z  małżonkiem, konieczne jest dostarczenie aktu małżeństwa, w przypadku meldunku z dzieckiem akt urodzenia pociechy.

W trakcie procedury meldunkowej osobom samotnym automatycznie przydzielana jest pierwsza klasa podatkowa, w przypadku małżeństwa kombinacja kas podatkowych IV/IV, a osobom samotnie wychowującym dziecko druga klasa podatkowa. O zmianę klasy podatkowej w Niemczech można starać się, wypełniając odpowiednie wnioski i przesyłając je do urzędu. Podatki naliczane są zgodnie z aktualnie obowiązującą klasą – pracodawca ma obowiązek pobrania co miesiąc z niemieckiego urzędu skarbowego aktualnej informacji w tym temacie i na jej podstawie wyliczyć wynagrodzenie.

Jakie są klasy podatkowe w Niemczech – wykaz podstawowych klas podatkowych w Niemczech

W Niemczech wyróżnia się 6 podstawowych klas podatkowych. Klasy te określają jaka wysokość podatku odprowadzana jest od wynagrodzenia brutto. Klasa podatkowa w Niemczech wpływa także na świadczenia otrzymywane w miejsce samego wynagrodzenie, np. zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek chorobowy czy wychowawczy. Klasy podatkowe w Niemczech to:

• Klasa podatkowa I – należą do niej osoby:  samotne, niezamężne, rozwiedzione, pozostające w separacji, zamężne, których współmałżonek przebywa poza terenem Unii Europejskiej, owdowiałe powyżej 2 lat. Osoby należące do tej klasy podatkowej nie płacą podatków, jeśli ich dochód nie przekracza 945 euro.
• Klasa podatkowa II – należą do niej osoby:  samodzielnie wychowujące co najmniej jedno dziecko, na które dostają zasiłek rodzinny lub kwotę wolną od podatku związana z posiadaniem dziecka. Kwota wolna od podatku dla tych osób wynosi 1077 euro.
• Klasa podatkowa III – należą do niej osoby, których współmałżonek wybrał klasę podatkową V lub, który nie posiada zatrudnienia, osoby zamężne, których małżonek przebywa w  krajach Unii Europejskiej, owdowiałe w rok po śmierci współmałżonka. Dla tej klasy podatkowej kwota wolna od podatku wynosi 1788 euro.
• Klasa podatkowa IV – należą do niej osoby, których współmałżonek wybrał klasę podatkową IV; należy jednak zaznaczyć, że w obrębie klasy IV stanieją możliwe kombinacje klas podatkowy IV/IV oraz III/V, rozliczanie IV/IV opłaca się, gdy wynagrodzenia małżonków są zbliżone do siebie. W tej klasie podatkowej mówimy o kwocie wolnej od podatku w wysokości 945 euro.
• Klasa podatkowa V – należą do niej osoby zamężne, których współmałżonek rozlicza się w III klasie podatkowej. Obowiązująca kwota wolna od podatku to 105 euro.
• Klasa podatkowa VI – należą do niej osoby wolne lub zamężne, które wykonują więcej niż jedną pracę, tj. zatrudnione są na dwóch etatach. W ich przypadku miesięczny dochód wolny od podatku to 0 euro.

Klasy podatkowe w Niemczech dla małżeństw – jaką kombinacje najlepiej wybrać?

O ile w przypadku klasy podatkowej dla osób stanu wolnego nie ma żadnych wątpliwości, o tyle małżeństwa często gubią się w tym, jakie warianty klas podatkowych mogą wybrać i jakie będzie dla nich najlepszy. Warto pamiętać, że mogą one skorzystać z 3 kombinacji, które odpowiednio dobrane przyniosą korzyści finansowe z rocznego rozliczenia z niemieckim fiskusem. Klasy podatkowe dla małżeństw w Niemczech to:

• kombinacja klas podatkowych IV/IV – zalecana jest tym małżeństwom, które zarabiają mniej więcej tyle samo,
• kombinacja klas podatkowych III/V – zalecana jest tym małżeństwom, w którym jedna osoba zarabia więcej, a jej pensja stanowi minimum 60% domowego budżetu; aby móc skorzystać z tej kombinacji małżonek, który zarabia więcej, powinien wybrać III klasę podatkową, co sprawi, że jego dochód netto będzie wyższy,
• kombinacja klas podatkowych IV/IV z czynnikiem – w tej kombinacji obliczany jest czynnik (tzw. faktor) na podstawie, którego każdy z małżonków zostaje opodatkowany w zależności od swojego wkładu w domowy budżetu; na tej podstawie rozpatrywane są ulgi podatkowe przysługujące przynajmniej jednemu z małżonków; ta opcja rozliczenia z niemieckim fiskusem polecana jest dla małżeństw, w których różnica w wynagrodzeniach jest bardzo duża.

Klasa podatkowa dla Polaka pracującego w Niemczech, który zostawił współmałżonka w kraju

Polacy, którzy pracują w Niemczech, a w kraju zostawili współmałżonka, przede wszystkim pierwszym rozliczają się według III klasy podatkowej. To ona przeznaczona jest  dla osób, których współmałżonek przebywa i pracuje na terenie któregoś z krajów Unii Europejskiej. Trzeba jednak pamiętać, że aby móc uzyskać tę klasę podatkową przynajmniej 90% zarobków pary musi podlegać niemieckiemu opodatkowaniu. Możliwość przypisania do III klasy podatkowej ma się również, gdy zarobki jednego z małżonków nie przekraczają kwoty 16708 euro rocznie. W tej sytuacji nie ma wymogu 90% zarobków podlegających niemieckiemu fiskusowi.

Rozliczając się w Niemczech ze współmałżonkiem, należy do rozliczenia dołączyć zaświadczenie o zarobkach partnera, który mieszka i pracuje w Polsce. O rozliczaniu podatków w Niemczech warto pomyśleć szczególnie wtedy, gdy współmałżonek pracujący w Polsce zarabia mniej niż ten, który pracuje w Niemczech. Warto również pamiętać, że takim związkom przysługuje możliwość dokonania odliczeń z tytułu tzw. rozłąki z rodziną. Odliczeniu podlegają mn.in. koszty przyjazdu do Polski.

Jak sprawdzić jaką ma się klasę podatkową w Niemczech?

Klasę podatkową w Niemczech można ustalić poprzez elektroniczną kartę podatkową Elektronische Lohnsteuerabzugsmerkmale (w skrócie ELStAM). Zawiera ona wszystkie dane podatnika, w tym również informacje, do jakiej klasy się należy. Danych o ELStAM udzielają niemieckie urzędy podatkowe w odpowiedzi na zapytanie telefoniczne lub mailowe podatnika. W przypadku osobistego udania się do urzędu skarbowego otrzymuje się zaświadczenie o klasie wydawane od ręki.

Ile podatku płaci poszczególne klasy podatkowe w Niemczech?

Na początku należy pamiętać, że najwyższy podatek dochodowy w Niemczech płacą osoby stanu wolnego i bezdzietne, czyli te należące do pierwszej klasy podatkowej. Z wynagrodzenia brutto obija  się co miesiąc ok. 28%. Warto wspomnieć, że choć klasa I ma najwyższe podatki, nie zawsze musi być najmniej korzystna. W jej przypadku najczęściej można liczyć na spore zwroty podatku pod koniec roku. W przypadku III klasy podatkowej podatek wynosi ok. 26% od wynagrodzenia brutto. Klasa podatkowa wpływa również na wykosić świadczeń wypłacanych w przypadku bezrobocia, chorobowego czy urlopu macierzyńskiego. Dla każdej z klas różny jest także podatek kościelny oraz solidarnościowy.

Należy też zaznaczyć, że w Niemczech z podatku musi rozliczać się:

• każdy, kto jest stanu wolnego i jego dochody przekroczyły 8652 euro rocznie (ta suma może się zmieniać na przestrzeni lat),
• małżeństwa, które w ciągu roku zarobiły więcej niż 17304 euro,
• osoby prowadzące na terenie Niemiec własną działalność gospodarczą.

Jak zmienić klasę podatkową w Niemczech?

Niekiedy przypisanie do klasy podatkowej przez urząd meldunkowy jest błędne lub mało opłacalne dla podatnika. W takich sytuacjach warto rozważyć jej zmianę. O zmianę klasy podatkowej w Niemczech trzeba też zadbać, jeśli zmienia się nasza sytuacja życiowa i rodzinna. Mowa tu przede wszystkim o tym, jeśli podatnik zmienia stan cywilny, czyli zawarł związek małżeński, owdowiał, wziął rozwój, jest w separacji. Dalsze sytuacje, które wymuszają zmianę klasy podatkowej to narodziny dziecka (w przypadku osób podejmujących się samotnego rodzicielstwa), podjęcie pracy dodatkowej.

Klasę podatkową w Niemczech zmienia się w Urzędzie Skarbowym. Należy udać się do niego osobiście i na miejscu wypełnić formularz o zmianę klasy podatkowej. Małżeństwa oraz związki zarejestrowane jako partnerskie zmiany klasy podatkowej mogą dokonać tylko i wyłącznie wspólnie.

Przy zmianie klasy podatkowej należy mieć ze sobą dowód osobisty lub paszport, wypełniony formularz lub nieformalny wniosek o zmianę klasy (napisany odręcznie), który będzie zawierał numer identyfikacji podatkowej, dokumenty potwierdzające ubezpieczenie w Niemczech, zaświadczenie z urzędu meldunkowego, dokument o aktualnym stanie cywilnym, numer identyfikacji podatkowej, zaświadczenie o otrzymywanym wynagrodzeniu i odprowadzaniu podatku, dokument potwierdzający urodzenie dziecka (o ile z tego powodu zmienia się klasę podatkową). Ponadto konieczne jest podanie powody zmiany klasy podatkowej i określenie, z jakiej, na jaką chce się ją zmienić.

Wniosek o zmianę klasy podatkowej można składać do 30.11 każdego roku, dla którego obowiązuje klasa podatkowa. Z reguły zmiany klasy podatkowej można dokonywać nie więcej niż raz w roku, jednak w przypadku sytuacji wyjątkowych (np. znalezienie nowej pracy, śmierć współmałżonka, narodziny potomka) częstsze zmiany są dopuszczalne.