Gewerba w Niemczech

Jednoosobowe działalności gospodarcze to najczęściej rejestrowane firmy. Tę formę prawną wybierają zarówno Polacy decydujący się na rozpoczęcie biznesu w kraju, jak i ci, którzy podjęli decyzje o emigracji kapitałowej i założyli firmę za granicą. Jak podaje Polska Ambasada w Berlinie, ta forma prawna działalności gospodarczej jest równie chętnie wybierana przez Polaków zakładających firmy w Niemczech. Z danych wynika, że każdego roku rejestrowanych jest ok. 170 tysięcy jednoosobowych działalności gospodarczych, które prowadzone są przez Polaków w Niemczech. Gewerbe, czyli niemiecka jednoosobowa działalność gospodarcza cieszy się dużą popularnością m.in. dlatego, że nie wymaga wnoszenia kapitału zakładowego oraz pozwala na dużą swobodę działania. Zobacz jak ją założyć i o czym pamiętać przy jej prowadzeniu.

Czym jest Gewerbe?

Gewerbe to forma prawna działalności gospodarczej w Niemczech, która odpowiada polskiej firmie jednoosobowej. Gewerbe zazwyczaj związana jest z przemysłem, rzemiosłem, handlem lub usługami. Działalność wykonywana jest bezpośrednio przez jej właściciela, na własny rachunek  w sposób zorganizowany i ciągły.

Kto może złożyć Gewerbe?

Podobnie jak w przypadku wszystkich firm na terenie Niemiec może ją założyć każda osoba, która posiada pomysł na biznes i spełnia podstawowy warunek, jakim jest zameldowanie na terenie Niemiec. Zakładając jednak własną firmę i wybierając model Gewerbe, trzeba mieć na uwadze różnicę występujące pomiędzy polskim a niemieckim prawem. Zakładając w Polsce działalność jednoosobową, klientem firmy może być każdy, może też to być jedno przedsiębiorstwo np. pracodawca, z którym zdecyduje się na rozliczanie w oparciu o samozatrudnienie. Inaczej jest w Niemczech. Właściciel Gewerbe zobligowany jest to posiadania więcej niż jednego kontrahenta. Jeśli nie spełni wymogów, urząd skarbowy może uznać, że firma została założona tylko po to, aby ominąć podpisywanie umowy o pracę z niemieckim pracodawcą. Konsekwencje takiego działania mogą być nieprzyjemne dla obydwóch ze stron. Należy również pamiętać, że w niemiecki Gewerbe nie ma możliwości zatrudniania pracowników. Jeśli więc przedsiębiorstwo będzie się rozwijać i wyniknie konieczność powiększenia kadry, trzeba będzie zmienić formę prawną działalności gospodarczej.

Jak założyć Gewerbe?

Założenie Gewerbe nie różni się niczym od założenia innego rodzaju działalności gospodarczej w Niemczech. Dokumentami potrzebnymi do całego procesu jest przede wszystkim zaświadczenie potwierdzające zameldowanie na terenie Niemiec, umowa najmu lokalu przeznaczonego do prowadzenia działalności oraz kserokopia dokumentu potwierdzającego tożsamość (może to być paszport lub dowód osobisty). Oprócz tego w trakcie rejestracji można też być poproszonym o przedstawienie Polizeiliches Führungszeugnis (zaświadczenia o niekaralności), Freizügigkeitsbescheinigung (zaświadczenia o prawie do swobodnego przesiedlania się), zaświadczenia o wpisie do rejestru handlowego lub izby rzemieślniczej, koncesję, zezwolenie lub udokumentowania prawa do wykonywania konkretnego zawodu. Gdy założenie firmy w Niemczech zleci się podmiotowi zewnętrznemu, np. kancelarii prawnej będzie ona musiała legitymować się  pełnomocnictwem do założenia działalności gospodarczej.

Rejestracji firmy w Niemczech dokonuje się w urzędzie ds. gospodarki, który swoją siedzibę ma w ratuszu lub urzędzie miejskim. Zazwyczaj firmy rejestrowane są od razu, jednak w wyjątkowych przypadkach proces ten może się przedłużyć do 3 dni. Jeśli chce się przyspieszyć cały proces i szybko podjąć działania najlepiej zaraz po wizycie w ratuszu/urzędzie miasta wybrać się do urzędu skarbowego i tam bezpośrednio złożyć wniosek o nadanie numeru identyfikacji podatkowej. Jeśli się tego nie zrobi, najprawdopodobniej wniosek w ciągu kilku dni zostanie dostarczony pocztą do siedziby przedsiębiorstw.

Jak prowadzi się w firmę w Niemczech?

Prowadzenie firmy w Niemczech wiąże się z koniecznością przestrzegania niemieckiego prawa zarówno tego podatkowego, jak i w zakresie pracy i innych zasad współżycia społecznego. Przedsiębiorca, który decyduje się na założenie firmy w Niemczech, powinien być tego świadomy i dokładnie sprawdzić co to oznacza. Musi on wiedzieć, jakie zapisy stosować w umowach z kontrahentami oraz na jakich zasadach może zostać pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej.

Właściciel Gewerbe jest jedynym pracownikiem firmy, a więc odpowiedzialny jest za całość jej działania. Sam ustala czas i miejsce pracy, dba o pomieszczenia, narzędzia i odzież ochroną. Musi również podejmować  zadania związane z bieżącym funkcjonowaniem firmy, czyli te związane z pozyskiwaniem nowych kontrahentów,  naliczaniem wynagrodzenia, wystawianiem faktur, rachunków ustalaniem cen, opłatami rachunków wynikających z działalności oraz kontakty z niemieckimi urzędami.

Składki ubezpieczeniowe dla właściciela Gewerbe

Do obowiązków właściciele Gewerbe zalicza się także opłacania podatków oraz obowiązkowych składek na ubezpieczenie. W Niemczech od 2009 roku obowiązkowo należy opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne.  W ich zakresie każdy przedsiębiorca może wybrać pomiędzy ubezpieczeniem publicznym (w publicznej służbie zdrowia) a prywatnym, czyli od komercyjnie działającego ubezpieczyciela. W pierwszym przypadku stawka ubezpieczenie jest stała, w drugim naliczana i ustalana przez ubezpieczyciela. Dodatkowym ubezpieczeniem w Niemczech jest to rentowo emerytalne. Należy jednak pamiętać, że niektóre zawody i działalności gospodarcze są nim objęte obowiązkowo.  Są nimi te firmy, które prowadzą działalność jako rzemieślnicy wymienieni w załączniku A do niemieckiej ustawy o rzemiośle.  Jeśli firma nie jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym może zdecydować się na opłacanie składek u prywatnego ubezpieczyciela.

Rozliczenia podatkowe w Gewerbe

Przedsiębiorstwa Gewerbe podlegają również podatkom. Dotyczy to każdego podmiotu, który prowadził działalność gospodarczą na terenie Niemiec w danym roku podatkowym. W tym wypadku właściciel firmy jest zobligowany do złożenia deklaracji podatkowej w niemieckim urzędzie skarbowym. Deklaracje muszą złożyć także te osoby, które w danym roku podatkowym nie przekroczyły kwoty wolnej od podatku lub ponieśli straty.

Do wykonania rozliczenia podatkowego w Niemczech konieczne jest zgromadzenie odpowiednich dokumentów. Przedsiębiorca może o nie zadbać sam lub też zlecić prowadzenie rozliczeń kancelarii podatkowej. Jeśli decyduje się na to drugie rozwiązanie, powinien pamiętać, aby wybierać tylko tych certyfikowanych doradców, którzy gwarantują legalną i profesjonalną obsługę.

Jak rozliczać się z niemieckim urzędem skarbowym?

Do rozliczenia z niemieckim urzędem skarbowym potrzebne jest:

• zaświadczenie o dochodach EU-EOG lub EU-EWR – zaświadczenia stosowane są wymiennie, aby je otrzymać, polski obywatel musi być rozliczony z rodzimym urzędem skarbowym,
• kopia rejestracji Gewerbe w urzędzie ds. gospodarczych,
• potwierdzenie płatności dokonywanych oraz otrzymywanych w związku z rachunkami związanymi z opłacaniem składek ubezpieczeniowych, mogą to by wyciągi bankowe lub dokumentu bankowe,
• kopia dowodu tożsamości właściciela Gewerbe,
• rachunki z tytułu wydatków poniesionych na prowadzenie bieżącej działalności firm, np. wydatki na benzynę, zakup sprzętu i narzędzi, reklamę itd., ważną informacją jest fakt, że w rozliczeniu z niemieckim fiskusem można uwzględnić koszty prowadzenia podwójnego gospodarstwa domowego; w przypadku chęci rozliczenia kosztów związany z prowadzeniem działalności gospodarczej lub podwójnego gospodarstwa domowego właściciel Gewerbe powinien zachować rachunki potwierdzające poniesienie wydatku może to być np. wyciąg bankowy,
• rachunki i faktury, które zostały wystawione w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w danym roku podatkowym,
• Lohnsteuerbescheinigung, czyli kartę podatkową; karta ta jest niezbędna, jeśli w danym roku podatkowym pracowało się również na umowę o pracę u niemieckiego pracodawcy, jeśli karta ta zgubiła się lub się jej nie otrzymało, do rozliczenia potrzebny będzie ostatni pasek mówiący o wypłacie od pracodawcy,
• wykaz przychodów i rozchodów w danym roku podatkowym.

Terminy rozliczeń z niemieckim urzędem skarbowym

Termin rozliczeń z niemieckim urzędem skarbowym ustalany jest rokrocznie przez tę instytucję. Data ta zawsze może być inna. W tym roku obowiązującemu terminem dostarczenia rozliczania podatkowego jest 31 maja roku następnego. Termin ten można wydłużyć, jeśli zdecyduje się skorzystać z usług niemieckiego doradcy podatkowego. Osoby te dokumenty rozliczeniowe mogą składać o kilka miesięcy później, aktualnie do lutego roku następnego.  Z niemieckim fiskusem Gewerbe może licząc się do 4 lat wstecz.

Gewerbe a podatek VAT w Niemczech

Przedsiębiorstwa Gewerbe, które zaznaczyło we wniosku rejestracyjnym, że wybierają opodatkowanie na zasadach przewidzianych dla małej działalności gospodarczej (Fragebogen zur steuerlichen Erfassung), zwolnione są z podatku VAT. Zaznaczenie takiej formy opodatkowania wiążę się z tym, że właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej oszacował, że roczny dochód firmy nie przekroczy 17,5 euro w pierwszym roku i 50 tys. euro w drugim roku działalności. Limit w pierwszym roku działalności liczony jest proporcjonalnie do czasu rejestracji firmy. Jeśli przedsiębiorca w momencie rejestracji firmy wie, że limit ten przekroczy, jest zobowiązany do zarejestrowania się jako płatnik VAT oraz wystawiania swoim kontrahentom faktur VAT za sprzedane towary lub wykonane usługi. W sytuacji, kiedy Gewerbe jest płatnikiem VAT, przedsiębiorca musi również pamiętać o składaniu comiesięcznych deklaracji podatkowych VAT nazywanych Umsatzsteuervoranmeldung. Jeśli firma spełni określone warunki, od 3-go roku jej prowadzenia będzie można zrezygnować z comiesięcznych deklaracji na rzecz kwartalnych lub rocznych. Z płacenia podatku VAT zwolnione są w Niemczech firmy, które wyszczególnione są w ustawie dotyczącej tej daniny. Dla przypomnienia: stawka VAT w Niemczech wynosi 19%, funkcjonuje również obniżona stawka VAT (7%) na żywność (poza napojami i działalnością restauracyjna), przewóz osób, sprzęt i usługi medyczne.