VAT w Niemczech

Podatek VAT znany jest i polskim i niemieckim przedsiębiorcom. Podatek ten jest daniną płaconą na rzecz państwa od towarów i usług. Jest to podatek pośredni pobierany na każdym kolejnym etapie obrotu towarem lub usługą  i odprowadza się go od wartości dodanej. Co ciekawe, twórcą koncepcji podatku VAT był niemiecki przedsiębiorca Carl Friedrich von Siemens, który jego ideę wyłożył w swoich pracach z 1920 roku. Jak więc widać, za ojczyznę tej daniny można uważać Niemcy. Podatek VAT w Niemczech  nie obowiązuje jednak zawsze. Niemieckie przepisy wymagają od polskich firm rejestracji do VAT w Niemczech tylko w określonych sytuacjach. Zobacz, kiedy powstaje taki obowiązek i jak zarejestrować firmę do VAT w Niemczech.

Jaki podatek VAT obowiązuje, jak sprzedaje się towary do Niemiec?

Polskie przedsiębiorstwa, które nie posiadają siedziby na terenie Niemiec, a sprzedają do tego kraju towary lub też świadczą usługi na rzecz niemieckich firm lub osób prywatnych, co do zasady nie mają obowiązku rejestracji do VAT w Niemczech. W tym przypadku dostawa towarów rozliczana jest jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, czyli WDT, a świadczenie usług podlega procedurze reverse chargé, czyli odwrotnego obciążenia. Procedura reverse charge oznacza, że to nabywca (podmiot niemiecki) jest zobowiązany do rozliczenia się z podatku VAT przed niemieckim urzędem skarbowym. Informacja o zastosowaniu tej procedury musi zostać uiszczona na wystawionej kontrahentowi fakturze.

Obowiązek rejestracji do VAT w Niemczech

Podatek VAT to podatek terytorialny. Oznacza to, że znaczna część przepisów mówiąca o tej daninie regulowane jest kwestią miejsca opodatkowania czynności, a same przepisy są kolizyjne i mówią, w którym kraju Wspólnoty należy rozliczyć podatek VAT.

Konieczność rejestracji do VAT w Niemczech wynika z rodzaju prowadzonej działalności. Jeśli polskie firmy świadczą takie usługi lub też sprzedają towary objęte obowiązkową rejestracją do VAT w Niemczech, będą one musiały spełnić konieczne formalności. Do zarejestrowania się do VAT w Niemczech zobowiązane są podmioty świadczące usługi w zakresie

• transportu osób przez terytorium państwa niemieckiego – obowiązek wynika z tego, że zasadą jest obowiązek podatkowy w miejscu, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości; w praktyce reguła ta oznacza, że jeśli polski przewoźnik transportuje podróżujących z Warszawy do Madrytu i przejeżdża przez Niemcy, to powinien w tym kraju rozliczyć się z podatku VAT proporcjonalnie za pokonaną odległość w Niemczech w stosunku do całej trasy przewozu,
• usług związanych z nieruchomościami, w tym budowlanych świadczonych na terenie Niemiec – do rejestracji VAT w Niemczech zobligowane są także te polskie firmy, które działają w branży budowlanej i nieruchomości; wynika to z tego, że zazwyczaj opodatkowanie jest ściśle powiązane z miejsce położenia nieruchomości; należy jednak zaznaczyć, że w tych branżach stosuje się również procedurę odwrotnego obciążenia,
• sprzedaży wysyłkowej na terytorium Niemiec – obowiązek ten dotyczy firm, które świadczą usługi sprzedaży wysyłkowej przekraczające 100 000 euro lub które rezygnują z limitu; sprzedaż ta odbywa się na linii polski przedsiębiorca – niemiecki konsument (osoba indywidualna),
• importu towarów – pod  warunkiem, że została przeprowadzona odprawa celna na terytorium Niemiec, w praktyce oznacza to, że o rejestracji do VAT mówimy, jeśli polski przedsiębiorca importuje towar z Tajlandii do portu w Hamburgu, wtedy to na terenie Niemiec dochodzi do odprawy celnej,
• dostawy towary z terenu Niemiec – obowiązek ten obowiązuje w przypadku, gdy polskie przedsiębiorstwo sprzedaje towary z pominięciem ich importu na teren Polski, czyli np. kupiło produkt  X w Niemczech i od razu przydało go do Francji bez sprowadzania do Polski, z obowiązku rejestracji do VAT w Niemczech można być zwolnionym, jeśli zachodzą przesłanki pozwalające zostawić uproszczoną transakcję trójstronną.

Jeśli polskie przedsiębiorstwa świadczą powyższe usługi, polegają niemieckiej ustawie o podatku VAT i są zobowiązane do rejestracji VAT. Przez system podatkowy będą oni traktowani jako niemieccy podatnicy, a co za tym idzie, zostanie nałożony na nich obowiązek składania wstępnych deklaracji miesięcznych lub kwartalnych (tzn. Umsatzsteuer-Voranmeldungen) oraz Umsatzsteuererklärung, czyli deklaracji rocznych. Obowiązek ten wynika z tego, że podatek VAT w Niemczech rozliczany jest rocznie. Jednak, aby można się było z niego rozliczyć, potrzebna jest rejestracja podatkowa. W roku rejestracji do VAT oraz w kolejnym polska firma będzie składała miesięczne wstępne deklaracje. Deklarację roczną do VAT w Niemczech składa się do 31 maja.

Jak zarejestrować firmę do VAT w Niemczech? Numer VAT – UE w Niemczech

Rejestrując w Polsce firm do VAT, przedsiębiorca otrzymuje jedynie numer NIP, ewentualnie nadawany jest numer VAT-UE, jeśli przedsiębiorstwo dokonuje transakcji wewnątrzunijnych. Numer VAT-UE jest polskim numerem NIP z przedrostkiem PL. Inaczej wygląda to w Niemczech.

U naszych zachodnich sąsiadów nadawane są dwa różne numery do celów podatkowych. Pierwszym z nich jest St.-Nr., czyli Steuernummer. Jest on przeznaczony tylko dla płatników, którzy prowadzą transakcje wewnątrzkrajowe, czyli niemieckie. Przedsiębiorcom, którzy prowadzą transakcje wewnątrzunijne nadawane się numery Ust –idNr (Umsatzsteuer-Identifikationsnummer). Nadanie tego numeru nie jest obowiązkowe, występuje się o niego tylko wtedy, gdy planuje się wejść ze swoimi usługami na rynki zagraniczne, unijne.

Aby zostać uznanym niemieckim płatnikiem VAT, należy się zarejestrować. Polskie firmy, które nie mają siedziby w Niemczech, takiej rejestracji powinny dokonać w jednym z dwóch przeznaczonych do tego urzędów.  Pierwszym z nich jest Urząd Skarbowy w Oranienburgu. Urząd ten przyjmuje zgłoszenia polskich przedsiębiorstw, których nazwiska właścicieli lub nazwa firmy zaczyna się na litery od A do M. Dla podatników, których nazwiska lub nazwy firmy zaczynają się na litery od N do Ż, przeznaczony jest Urząd Skarbowy w Cottbus.

Procedura value-Added Tax Refund

W celach rejestracji do VAT w Niemczech jest konieczne prowadzenie przez polskie firmy czynności opodatkowanych w Niemczech. Jeśli tego się nie robi i nie ponosi ciężaru niemieckiego podatku VAT, to  o rejestrację nie można wystąpić. Można natomiast wystąpić z wnioskiem o zwrot podatku VAT na podstawie tzw. procedury zwrotu (Value-Added Tax Refund). Z wnioskiem takim mogą zgłosić się do niemieckiego urzędu polskie firmy, które jedynie dokonują zakupów w Niemczech i w związku z nikim ponoszą ciężar niemieckiego podatku VAT. Wniosek w ramach procedury value-Added Tax Refund składa się przez polskie organy skarbowe drogą elektroniczną.

Rejestracja do VAT w Niemczech

Proces rejestracji do VAT w Niemczech jest dość szybki i mało skomplikowany.  Z urzędem dokonującym rejestracji kontaktuje się głównie mailowo. Samo zgłoszenie również tak się wysyła, nie ma potrzeby stawiennictwa osobistego. Rejestracja do VAT nie przebiega w oparciu o wzór wniosku. Należy napisać zwykłe podanie, a w odpowiedzi otrzyma się wykaz konkretnych dokumentów, które będzie trzeba dostarczyć.  Nadany numer Steuernummer do przedsiębiorcy przyjedzie poczta. Ze szczegółowymi informacjami, jak dokonać rejestracji VAT w Niemczech można zapoznać się na stronach internetowych urzędów skarbowych w Oranienburgu oraz Cottbus. Strony te dostępne są również w języku polskim.

Czas rejestracji do VAT w Niemczech uzależniony jest od tego, jak szybko polski przedsiębiorca dostarczy wymagane przez instytucje dokumenty. Najczęściej cały proces zajmuje ok. 4-6 tygodniu.

Składając wniosek o rejestrację VAT w Niemczech, można od razu również wystąpić o nadanie niemieckiego numeru VAT dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Taki numer będzie potrzebny, gdy będzie się dokonywać transakcji unijnych z terytorium państwa niemieckiego. Wtedy na fakturze pisuje się niemiecki numerów do celów VAT, czyli Usy-IdNr. W przypadku, gdy ten numer nie wystąpi się od razu,  będzie on potrzeby wniosek o niego można złożyć w późniejszym czasie. Składa się go do Centralnego Federalnego Urzędu Podatkowego (Bundeszentralamt für Steuern) przez Internet lub pocztą.

Rejestracja do VAT w Niemczech firm budowlanych

Trochę inaczej wygląda rejestracja do VAT w Niemczech firm budowlanych. W ich przypadku należy wypełnić odpowiedni kwestionariusz, kwestionariusz podatkowy oraz dostarczyć certyfikat rezydencji. Wymaganym dokumentem jest też wyciąg z rejestru KRS. Komunikacja wygląda tak samo, jak przy rejestracji firmy nie budowlanej, przez maila.

Rozliczania VAT w Niemczech – deklaracje vat-owskie na terenie Niemiec

Podmioty gospodarcze, które są zarejestrowane jako płatnik VAT w Niemczech, muszą pamiętać  o składaniu deklaracji VAT. Deklaracje te składa się jedynie w formie elektronicznej. Aby móc to zrobić, konieczne jest skorzystanie z aplikacji ELSTERFormular (www.elster.de), a dokładnie zarejestrowanie się na portalu. Rejestracja ta jest bezpłatna i jednorazowa.

Rejestracja do VAT w Niemczech – samej czy z kancelarią podatkową?

Procedura rejestracji do VAT w Niemczech jest skomplikowana. Samodzielnie może przeprowadzić ją każdy przedsiębiorca. Większość informacji dotyczących rejestracji i związanych z nią obowiązków jest dostępna w języku polskim. Jeśli jednak ktoś nie czuje się na siłach, aby takiego zgłoszenia dokonać na własną rękę, może skorzystać z pomocy specjalistów. Pierwsze kroki warto skierować do niemieckiego doradcy podatkowe, który pomoże w całym procesie. Polski firmy mogą również skorzystać z usług rodzimych kancelarii podatkowych, które specjalizują się w niemieckim prawie podatkowym. To jaki będzie ich wybór, zależy tylko od nich. Muszą one jednak pamiętać, że sama procedura rejestracji do VAT w Niemczech to dopiero początek drogi. W dalszej kolejności konieczne jest wypełnianie zobowiązań wynikających z bycia niemieckim podatnikiem. Tutaj już może być ciężko tylko ze znajomością języka polskiego. Dokumenty i kontakty z niemieckimi urzędami wymagają bowiem znajomości języka niemieckiego oraz systemu podatkowego obowiązującego u naszych zachodnich sąsiadów.