Jednoosobowa firma w Niemczech

Wielu Polaków, którzy zdecydowali się na stale zamieszkać w Niemczech, decyduje się na otwarcie własnej firmy.  Z przyczyn logicznych firmy tej nie rejestrują w Polce, ale w miejscu stałego zamieszkania, czyli w Niemczech. Oznacza to, że chociaż przedsiębiorstwo prowadzi osoba z polskim obywatelstwem, to firma jak najbardziej jest niemiecka. Posiada ona niemiecki adres, siedzibę, stronę internetową z końcówką .de, numer podatkowy nadany przez urząd skarbowy. Wbrew pozorom na takie działanie decyduje się także wielu przedsiębiorców, którzy na stale mieszkają nad Wisłą. Zarejestrowanie firmy w Niemczech przynosi bowiem wiele korzyści. Mowa tu nie tylko o tych finansowych, które wyrażają się wyższą kwotą wolną od podatku czy też niższymi podatkami, ale korzyściami wizerunkowymi. Firma zarejestrowana w Niemczech jest bardziej wiarygodna i godna zaufania dla niemieckich kontrahentów. Do założenia firmy za zachodnią granicą zachęcą również fakt, że cały proces formalny nie jest trudny, skomplikowany czy czasochłonny. Zobacz, jak otworzyć jednoosobową firmę w Niemczech.

Jaką firmę otworzyć w Niemczech?

W Niemczech polski obywatel może otworzyć każdą firmę, która działa zgodnie z niemieckim prawem. Nie ma tu znaczenia jej branża czy forma prawna. Wynika to z kwestii swobody kapitałowej obowiązującej na terenie Unii Europejskiej. Firma w Niemczech może przyjąć więc formę spółki kapitałowej np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki, której założenie nie wymaga kapitału zakładowego lub też jednoosobowej działalności gospodarczej. Ta ostatnia forma jest często wybierana przez początkowych biznesmenów, którzy przynajmniej na początku swojej drogi nie chcą od razu podbijać światowych rynków. Na założenie jednoosobowej firmy w Niemczech decydują się więc polskie opiekunki do osób starszych czy robotnicy budowlani.

Jak założyć firmę jednoosobową w Niemczech?

Aby móc założyć działalność gospodarczą w Niemczech, należy spełniać dwa warunki. Pierwszy to posiadać zameldowanie na terenie Niemiec, drugi posiadać lokal, w którym możliwe jest prowadzenie takiej działalności. Lokale te mogą być ze sobą tożsame, czyli lokal mieszkalny może stanowić i ten biurowy. Ważne, aby udowodnić, że da się w nim prowadzić firmę, np. wyposażony jest w biurko i komputer. Przy zakładaniu firmy w urzędzie ds. gospodarki o okazanie zaświadczenia o posiadaniu takich lokali przyszły przedsiębiorca jest zazwyczaj proszony od razu. Zaświadczeniem tym jest dokument o meldunku z urzędu meldunkowego oraz ważna umowa najmu lokalu biurowego. Jeśli nawet urzędnik nie poprosi o takie zaświadczenia, to nie ma się co łudzić, że uda się unikać spełnienia tego warunku. Niemieccy urzędnicy najprawdopodobniej w ciągu 2 pierwszych lat skontrolują przedsiębiorstwo i sprawdzą lokal, w którym prowadzi się działalność.

Ubezpieczenia społeczne dla właściciela jednoosobowej działalności w Niemczech

Osoba otwierająca jednoosobową działalność gospodarczą w Niemczech musi liczyć się z tym, że system ubezpieczeń społecznych działa tu na zapełnienie innych zasadach niż w Polsce. O ile nad Wisłą Zakład Ubezpieczeń Społecznych obowiązkowo pobiera ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne, o tyle w Niemczech tylko jedno z tych ubezpieczeń jest obowiązkowe.

Właściciel gewerbe ma zobligowany jest do opłacania ubezpieczenia zdrowotnego i opiekuńczego. I tu czeka kolejne zaskoczenie. Przedsiębiorca może wybrać pomiędzy ubezpieczeniem publicznym, którego stawka jest stała, a prywatnym. To pierwsze uprawnia do korzystania z publicznej służby zdrowia w Niemczech. To drugie jest ubezpieczeniem wykupowanym w prywatnych towarzystwa ubezpieczeniowych. To, jaka jest jego składka, uzależnione jest od indywidualnych wyliczeń ubezpieczyciela. Średnio waha się ona od 60 do 200 euro miesięcznie, a wpływ na nią ma stan zdrowia ubezpieczanego, jego stan cywilny, wiek oraz wkład własny. Należy też jasno zaznaczyć, że płacenie ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech nie da się ominąć. Ze składek nie zwalniają żadne zaświadczenia z polskiego ZUS-u o niezaleganiu ze składkami.

Ubezpieczenie rentalno – emerytalne w Niemczech nie jest obligatoryjne dla każdego. Płaceniem składek są objęci tylko ci przedsiębiorcy, którzy działają w branżach objętych niemiecka ustawa o rzemieślnictwie. Dla pozostałych właścicieli jednoosobowych firm w Niemczech ubezpieczenia emerytalne jest dobrowolne. Jeśli zdecydują się je opłacać, mogą to robić u prywatnego ubezpieczyciela, który również indywidualnie wyliczy im stawkę. Średnia składka za ubezpieczenie emerytalne w Niemczech wynosi ok. 60 euro miesięcznie.

Podatki od prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej w Niemczech

Rejestrując firm w Niemczech i na jej terenie świadcząc usługi/sprzedając towary, przedsiębiorca jest zobowiązany do rozliczeń z urzędem skarbowym. Rozliczenia w przypadku firmy jednoosobowej obejmują zapłatę podatku dochodowego od osób fizycznych. Taki podatek płacony jest od dochodu. W przypadku firm wyszczególnia się w nim również opłatę na tzw. podatek solidarnościowy, czyli ten, kontry zrównuje nierówności pomiędzy wschodem a zachodem kraju. Oprócz tego firmy zobowiązane są do płacenia podatku od powadzonej działalności gospodarczej, czyli Gewerbesteue. W tym wypadku jednak jego opłacania uzależnione jest czy firma przekroczyła stawki, czy nie w danym roku. Jeśli nie jest z niego zwolniona. Podobnie wgląda kwestia podatku VAT w Niemczech. Przedsiębiorstwa, które nie wypracowały obrotów rzędu 17,5 tys. euro na rok, nie muszą płacić podatku VAT. W przypadku, jednak gdy się im to udało, muszą co miesiąc na podstawie wstępnych deklaracji VAT odprowadzać do urzędu skarbowego zaliczki. Zaliczki te są rozliczna na koniec roku obrotowego.

Do stałych kosztów, które również można nazwać podatkowymi, zaliczają się także składki członkowskie odprowadzane do izby rzemieślniczej lub izby przemysłowo-handlowej. Członkostwo w tych izbach jest obligatoryjne dla każdej, nawet najmniejszej niemieckiej firmy. Z opłacania składek członkowskich mogą być zwolnione przedsiębiorstwa, które nie wypracowały w danym roku określonego dochodu.

Podatki od prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej w Niemczech – jak je rozliczać?

Podobnie jak w Polsce właściciel jednoosobowej firmy w Niemczech swoje rozliczenia może prowadzić sam. Jednak jeśli nie zna się niemieckiego prawa podatkowe i ma problemy ze zrozumieniem, jak działa cały system, to lepiej jest prowadzenie rozliczeń powierzyć certyfikowanemu doradcy. Podpowie on jak wystawiać rachunki, jakie dowody księgowe zbierać oraz pomoże w rozliczeniach podatkowych. Niemiecki doradcza podatkowy będzie też czuwał nad opracowywaniem i składania dokumentacji do urzędu skarbowego. Koszt jego wynajęcia zależy od wysokości obrotu firmy i ilości dokumentów. Warto również wiedzieć, że w Niemczech ceny usług księgowych są ustawowo regulowane, obowiązuje tzw. tabela wynagrodzeń za usługi podatkowe.

Bez względu na to, czy korzysta się, czy też nie korzysta z pomocy doradcy podatkowego,  przedsiębiorca musi pamiętać, że jego obowiązkiem jest złożenie rocznej deklaracji podatkowej oraz bilansu firmy. Dokumenty te musi przygotować każda niemiecka firma – w Polsce takich dokumentów nie składają firmy jednoosobowe. Termin składania sprawozdania i bilansu firmy to pół roku. Jeśli chce go się przedłużyć, należy zatrudnić doradcę podatkowego. Jeśli to on prowadzi firmową księgowość, czas składania rozliczeń do urzędu skarbowego wydłuża się do roku. Dzięki temu w prosty sposób można przesunąć termin odprowadzania podatku dochodowego.

Kiedy należy założyć jednoosobowa działalność gospodarczą w Niemczech?

Wielu Polaków mieszkających w Niemczech i świadczących usługi lub sprzedających towary odkłada formalne zarejestrowanie firmy. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele. Niektórych zniechęca bariera językowa, inni boją się ogromu formalności, jeszcze inni chcą uniknąć płacenia podatków. W efekcie działają oni nie legalnie lub na pograniczu prawa. Taka sytuacja może skończyć się dużymi karami nałożonymi przez niemiecki urząd skarbowy. Należy pamiętać, że przesłanką do założenia jednoosobowej działalności gospodarczej w Niemczech jest świadczenie usług lub sprzedaż towarów w sposób ciągły, systematyczny, uregulowany, stały i czerpanie z tego zysków. Jeśli prowadzi się takie działania, jak najszybciej należy udać się do urzędu ds. gospodarczych w Niemczech i wypełnić wniosek rejestrujący firmę.

Niestety zdążają się też sytuacje, że jednoosobowe firmy w Niemczech są zakładane z myślą o ominięciu prawa. Do ich rejestracji nakłaniani się przez pracodawców sami pracownicy. Pracodawca staje się wtedy zleceniodawcą, a co za tym idzie, nie musi on odprowadzać ubezpieczeń i świadczeń społecznych za pracownika, a dodatkowo płacić mu pensji minimalnej, która występuje w wielu zawodach w Niemczech. Umowa o współpracy B2B w Niemczech jest więc czystym zyskiem dla pracodawcy. I nie ma w tym nic złego, o ile korzysta na niej również i właściciel gewerbe. Jeśli jednak okaże się, że działalność gospodarcza została założona tylko po to, aby nie podpisywać umowy o pracę, obydwie strony będą musiały ponieść konsekwencje. Do takich należy m.in. zwrot wszystkich składek na ubezpieczenie rentalno-emerytalne, które pracodawca musiałaby opłacać za pracownika zatrudnionego na umowę o prace oraz zaplata zaległego podatku dochodowego. O założenie działalności gospodarczej w złej wierze urząd skarbowy może posadzić właściciela, który:

• posiada tylko jednego kontrahenta i podejmuje żadnych działań mających na celu znalezienie nowych,
• nie posiada lokalu, w którym prowadzi działalność,
• nie dysponuje własnym sprzętem i narzędziami potrzebnymi do wykonywania pracy, a korzysta z tych, przydzielonych przez zleceniodawcę,
• swoje usługi świadczy tylko temu przedsiębiorstwu, z którym wcześniej był związany umowa o pracę,
• ze zleceniodawcą rozlicza się na postawie wynagrodzenia za godziny, a nie za wykonane zadanie,
• nie ustala samodzielnie swojego miejsca i czasu pracy,
• nie jest niezależny organizacyjnie, tj. sam nie zajmuje się prowadzeniem swoje księgowości (lub tego nie zleca podmiotowi zewnętrzem), nie kontaktuje się z niemieckimi urzędami.